Amsterdam, 'Sobibór - En wat doe jij?'

Het gedenkteken 'Sobibór - En wat doe jij?' in Amsterdam herinnert aan de eerste fase van de Jodenvervolging. Deze begon in 1940 met registratie en uitsluiting van Joden en eindigde in de vernietigingskampen en in het bijzonder het vernietigingskamp Sobibór. In 1943 kwamen negentien treinen vanuit Westerbork in Sobibór aan. Ruim 34.000 mannen, vrouwen en kinderen uit Nederland maakten de gedwongen reis naar dit onbekende oord in het oosten van bezet Polen. Op een enkeling na werden zij in nog geen vijf maanden tijd allemaal vermoord. Van de negentien transporten overleefden slechts vijftien vrouwen en drie mannen de oorlog. Jaarlijks is op 1 juni bij dit monument een herdenking. Deze wordt georganiseerd door Stichting Sobibor in samenwerking met het Amsterdams 4 en 5 mei comité. Oprichting Het gedenkteken is een initiatief van Niels van Deuren, in samenwerking met het Amsterdams 4 en 5 mei comité en de gemeente Amsterdam. Van Deuren werd geïnspireerd door de toespraak van koning Willem-Alexander tijdens de Dodenherdenking van 4 mei 2020. “Sobibor begon in het Vondelpark. Met een bordje: 'Voor Joden verboden'”, sprak de koning op een lege Dam. Onthulling Het gedenkteken is onthuld op 4 mei 2021.