9-jarig bestaan NSB te Utrecht. Links naast de camera van het Profilti Nieuws Dhr. G.J. Teunissen, Hoofd Filmdienst (Collectie: NIOD, Beeldbank nr. 78029)
Propagandafilms NSB beschikbaar in publiek domein
22 mei 2018 · Nieuws
De NSB maakte voor propagandadoeleinden veel gebruik van het toen relatief nieuwe medium film. Dat wordt duidelijk aan de hand van de NSB-filmcollectie die Beeld en Geluid in samenwerking met het Netwerk Oorlogsbronnen online beschikbaar stelt binnen het project WO2 Open Data Depot. Het materiaal is als publiek domein gemarkeerd en wordt nu online vrijgegeven om grootschalig en laagdrempelig onderzoek mogelijk te maken en te stimuleren. De collectie bestaat uit zo’n 170 gedigitaliseerde films met name uit 1941 t/m 1944, waarvan een deel in de hoogste kwaliteit gescand is.
Ga naar de NSB-propagandafilms op Oorlogsbronnen.nl
Ga naar de NSB-propagandafilms op Wikimedia Commons
De films vertellen veel over het ideaalbeeld dat de NSB haar leden en de ‘volksgenoten’ wilde voorspiegelen: orde, discipline, tucht, patriottisme, volksbelang voor individueel belang. Daarnaast laten ze goed zien aan welke emoties de NSB probeerde te appelleren: eensgezindheid, saamhorigheid en lotsverbondenheid. De aantrekkingskracht van de NSB - in 1943 telde de beweging 100.000 leden - is in de historiografie een onderbelicht thema waar pas de laatste jaren meer aandacht voor is.
Geconfisceerd oorlogsmateriaal
Het gaat om 'geconfisqueerd oorlogsmateriaal’. De auteursrechten van de NSB op de films zijn bij ontbinding van de NSB (een landverraderlijke organisatie) in 1944 aan de Staat vervallen. Aangezien de films langer dan 70 jaar geleden zijn gepubliceerd, zijn de auteursrechten inmiddels vervallen en de films in het publiek domein gekomen.
De NSB-filmcollectie komt op verschillende manieren online beschikbaar:
- alle films zijn opgenomen in de WO2-zoekmachine Oorlogsbronnen.nl
- alle films zijn te downloaden via Wikimedia Commons (WO2 Open Data Depot)
- alle films zijn te vinden op de site van Beeld en Geluid
- een selectie films is te zien via het Themakanaal van Beeld en Geluid
- alle films zijn te zien en te hergebruiken via Open Beelden
- meer informatie over de Filmdienst der NSB is na te lezen in de BeeldenGeluidWIKI
Bijeenkomst rond NSB-filmmateriaal
Op donderdag 31 mei is een bijeenkomst georganiseerd waarin de publicatie van het filmmateriaal centraal staat.
WO2 Open Data Depot
Omdat het voor veel individuele erfgoedorganisaties te tijdrovend is om met terugwerkende kracht de juridische status van WO2-collecties te bepalen, heeft het Netwerk Oorlogsbronnen WO2-bronnen in het publieke domein en met open licenties verzameld. Door deze open oorlogsbronnen te publiceren op platforms met een groot publieksbereik, wordt het hergebruik ervan gestimuleerd. Het project WO2 Open Data Depot is mogelijk dankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds.
