Hooghalen, CrossRoads Vector 'Bevrijding met een zwarte rand'

De Crossroads Vector is opgericht ter nagedachtenis aan de bevrijding van Drenthe door Franse parachutisten en het Canadese bevrijdingsleger. Nadat in de nacht van 7 op 8 april 1945 ruim 700 Franse paratroopers boven Drenthe afsprongen, ging het snel met de bevrijding van Noord-Nederland. In de volgende dagen werd er lokaal strijd gevoerd tegen de zich soms hevig verzettende Duitse troepen maar door ondersteuning vanuit de lucht en op de grond werden steeds meer dorpen en gehuchten bevrijd. Op 12 april werd vanuit Beilen de aanval ingezet op Assen om van daaruit door te stoten richting Groningen. Deze taak werd toegewezen aan het Essex Scottish Regiment van de 4th Infantry Brigade van de 2nd Canadian Infantry Division. Tanks van het B-squadron van de 10th Armoured Regiment, The Fort Garry Horse van de 2nd Independent Canadian Armoured Brigade ondersteunden deze acties. Het kanongebulder van de oprukkende Infantry Brigade en de tanks was ’s morgens vroeg in Hooghalen al in de verte te horen. Ook cirkelde er langdurig een verkenningsvliegtuig boven het dorp. Om half acht vielen de eerste granaten. Een Duitse motorrijder kwam hierbij om. In het dennenbos ten zuiden van het dorp hadden de Duitsers zich verschanst en van hieruit werd hevig weerstand geboden. Nadat deze weerstand was uitgeschakeld, verplaatste de strijd zich naar het oude dorpscentrum. Zo’n 40 Duitse soldaten zaten daar verschanst in de woningen en boerderijen. Het ging er hevig aan toe en er vielen doden en gewonden aan beide kanten. De Duitsers trokken zich uiteindelijk terug waarbij ze de rieten daken van de boerderijen in brand staken. Gelukkig bleef de burgerbevolking gespaard maar er gingen vele boerderijen in vlammen op. Het karakteristieke oude dorpsbeeld van Hooghalen zou nooit meer hetzelfde zijn. Onthulling Op 22 juni 2023 is het monument onthuld. Bij de onthullingsplechtigheid waren de Drentse Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma, burgemeester Cees Bijl van de gemeente Midden-Drenthe, Rémi Praud, directeur-bestuurder van de Stichting Liberation Route Europe en leerlingen van de Openbare Basisschool IKC de Bosvlinder aanwezig.