Oosterend, 'Lancaster-monument'

Het 'Lancaster-monument' nabij Oosterend (gemeente Texel) is opgericht ter nagedachtenis aan de geallieerde vliegers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in of nabij het eiland zijn gesneuveld. In de omgeving van Texel zijn meer dan veertig toestellen verongelukt. De namen van de omgekomen vliegers zijn gedeeltelijk bekend. Een deel van de slachtoffers ligt begraven op de Geallieerde begraafplaats en staan beschreven in een boek van Bram van Dijk. Texel wil de oorlogsvliegers op deze manier eren. Oprichting Het oorspronkelijke plan voor een monument op de Lancasterdijk was zeer kostbaar, en was daarom in eerste instantie afgewezen. Het bestuur van de Stichting Juttersmuseum vond dat een zeer kwalijke zaak en heeft de mogelijkheden nog eens in kaart gebracht. Dit leidde, met hulp van allerlei instanties, tot een aanzienlijk lager kostenplaatje zodat het plan wel doorgang kon vinden. De propeller die in 1998 de oorspronkelijke propeller heeft vervangen, is afkomstig van een 'Vliegend Fort' dat tijdens de oorlog in de Noordzee is gestort. Het vliegtuigonderdeel bevond zich in een museum dat hobbyisten hadden ingericht in Fort Veldhuizen in Assendelft. Men was in de veronderstelling dat de oorspronkelijke propeller van een Lancaster bommenwerper kwam. Het bleek echter te gaan om de propeller van een Duitse 110 Messerschmitt nachtjager. Onthulling Het monument is onthuld op 4 mei 1984 door de heer P. van Hessen (oud-oorlogsvlieger). Hij maakte destijds deel uit van het 320ste squadron dat het devies voerde ‘Animo libero dirigimur’ (‘Wij worden geleid door een vrije geest’). Bij de onthulling waren aanwezig: vertegenwoordigers van B&W en gemeenteraad, bestuursleden van het waterschap en het Juttersmuseum, vertegenwoordigers van de Joost Dourleinkazerne en de aannemer met andere belangstellenden. Het Luchtvaartmuseum draagt zorg voor het onderhoud van het gedenkteken.