Archief van C. Friedman-Spits. C.

Archief van C. Friedman-Spits. C. (Clara) Friedman-Spits, geboren 14 mei 1920 - overleden 4 september 1998. Pseudoniem: Clarissa Jacobi. Jodenvervolging, verzetsdeelneemster. Clara Friedman-Spits wist de oorlog te overleven door onder te duiken. Via haar balletleraar Albert Mol kreeg ze een vals persoonsbewijs op naam van Hendrika Geertruida van der Vegt. Omdat dit niet genoeg was nam ze een lidmaatschap op de ANWB op die naam en verkreeg ze via het verzet ook een kaart dat ze maar twee joodse grootouders had, aangezien ze er erg joods uitzag. Ze woonde ondergedoken in een pension in Amsterdam in de Vossiusstraat. Dit had toebehoord aan de familie Cohen, maar nadat zij waren weggehaald was het van lid van de NSB. De door hem aangestelde huishoudster Jantine Werkman (later Richter-Werkman) liet Clara een kamer hebben zonder haar in te schrijven in het register. Na verloop van tijd werd dat gevaarlijk omdat het lid van de NSB lastiger werd. Toen heeft Clara nog tijdelijk bij medebewoner Frank Das op de kamer geslapen. Ze ontsnapte aan een overval door zich te verschuilen in een kast. Mede-bewoonster 'Zwarte Yvonne', werkzaam in de bars rond het Leidseplein, redde haar door een praatje aan te knopen met een lid van de SS en hem over te halen een drankje met haar te gaan drinken, zodat hij nooit in de kamer kwam waar Clara verscholen zat. Via de ANWB kwamen Frank Das en Clara vervolgens aan het adres van een boer in Friesland waar stallen gehuurd konden worden voor een zomervakantie-verblijf. Van mei 1943 tot oktober 1943 verbleven ze in de stallen van die familie De Jong in Oppenhuizen-Uitwellingerga, vlakbij Sneek. Overdag zaten ze met een boot op het water. De mensen in de omgeving wisten wel dat ze onderduikers waren, maar dat was geen probleem, er waren meer onderduikers en er waren geen foute personen in de buurt. Ook was de boerderij alleen over water te bereiken. Op de boerderij heeft ze David de Levita nog verpleegd, hij had geelzucht. Toen in oktober de koeien weer op stal moesten, moest er een andere onderduikplek gezocht worden. Via via belandde ze in Bolsward bij een dementerende mevrouw De Jong die een huishoudster nodig had. Daar liep ze gewoon rond als de nieuwe huishoudster. Ook deed ze verzetswerk door 's nachts onderdak te verschaffen aan verzetsmensen die naar Friesland kwamen om distributiekantoren te overvallen. Ook verschafte ze onderdak aan de zoon van de buren die naar Duitsland moest voor de arbeidsinzet. Haar ouders Sally Spits en Elisabeth Spits-de Leeuw zijn wel gedeporteerd en omgekomen in kamp Sobibor. In de collectie zit een brief van haar vader uit kamp Westerbork. In Westerbork hebben haar ouders haar grootouders van vaderszijde uit Enschede, Marcus Spits en Clara Spits-Jacobi nog ontmoet. Dit echtpaar, vijftig jaar getrouwd en in de tachtig, is ook gedeporteerd naar Sobibor en daar omgekomen. Na de oorlog vertrok Clara Spits naar Zuid-Afrika. Ze werd in Kaapstad curator van het Joodse Museum. Verder is ze bekend geworden als schrijfster onder de naam Clarissa Jacobi. Het archief bevat ondermeer officiële documenten, correspondentie en foto's, naast een toelichting van C. Friedman-Spits.