Commissie Beheersconflicten te Assen, 1948-1951

Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog kreeg Nederland te maken met het beheer van vermogens van personen, die door oorlogsomstandigheden afwezig waren en hun bedrijf, huis of inboedel hadden moeten achterlaten. Evenzeer kreeg de Staat bemoeienis met vermogens van vijandelijke staten of onderdanen, NSB-ers en van personen die op grond van hun gedragingen in de bezettingstijd ingevolge het Besluit Buitengewoon Strafrecht of het Tribunaalbesluit geïnterneerd waren of waren geweest. Reeds in 1944 werden er ten aanzien van deze vermogens wettelijke bepalingen gesteld. Van kracht werden achtereenvolgens het besluit Herstel Rechtsverkeer (17 september 1944, Stbl. E 100) en het Besluit Vijandelijk Vermogen (20 oktober 1944, Stb. E 133). Bepaald werd dat van overheidswege beheerders en bewindvoerders over bovenbedoelde vermogens zouden worden benoemd. Met de uitvoering van het in beide besluiten bepaalde werd voorlopig het Militair Commissariaat voor het Rechtsherstel (MCRH) belast, onderdeel van het Militair Gezag. Kort na de bevrijding, op 9 augustus 1945, eindigden de bevoegdheden van het MCRH. Bij Koninklijk Besluit van die datum werd ingesteld de Raad voor het Rechtsherstel, reeds genoemd in art. 4 van het Besluit Herstel Rechtsverkeer van 1944, doch eerst nu met de uitvoering van de besluiten E 100 en E 133 belast. Bij hetzelfde Koninklijk Besluit werd ingesteld het Nederlandse Beheers Instituut (NBI). De uitvoering van de werkzaamheden van het NBI leverde echter ook klachten op en op 15 maart 1948 vond de instelling van de klachtencommissies plaats. Vele mensen beschouwden de commissies als instanties waaraan men alle narigheden ' gevolg van internering en beheer ' kon voorleggen, en waar deze dan ook op slag uit de wereld geholpen konden worden. Naarmate men op dit gebied ervaring opdeed, kon vaak op het eerste gezicht worden gezien, dat er van een conflict met het NBI geen sprake was. De taak van de commissies werd dan ook vaak die van verkeersagent: verwijzing naar de Schade Enquête Commissie, het departement van Oorlog, de Stichting Toezicht Politieke Delinquenten enz.